|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
Yermanus ve Teşkilatı :Çetelerden
toplanan bilgiye göre (yermanus)Kadıköylü İstil,Taflan köylü
Banika,Havzalı piç Vasıl,Samsunun eğri belli kör Anastas ve daha
bazı kimseleri seçmiş Rus Kravazörü Samsun sahiline yanaşınca
bunları kruvazöre bildirmiş,Rusyaya göndermiştir.Bunlara Rusyada
talimat verilmiş,Türkiyeye gönderilmiştir.Rusya vaktiyle
Balkanlara adama göndererek,nasıl
Bulgarları,Sırpları,Yunanlıları isyana teşvik etmişler ve
istiklallerini hazırlamışlarsa aynı siyaseti güderek anadolu
şarkındada bir Pontus hükümeti kurmak sevdasındalardır.Rusyaya
giden bu Rumlar bir çok harp levazımı ile Samsuna
geldiler.Beraberinde bir çok silah ve harp levazımı
getirdiler.Samsunun Çakırlar altına yerleşen kravazör bu
silahları çıkarmış ve bir vukuat vermeden Koca dağdaki Rum
çetelerine erişmiştir.Her ne kadar bu çıkarma haber alınmış ve
asker gönderilmişsede vaktinde haber alınamadığı için elde
edilememiştir.11.Alay kumandanı Ferit beyden işitildiğine göre
Koca dağ bundan sonra silah deposu haline gelmiştir. Yermanus :Samsunun idaresini eğri belli kör Anastasa,Bafra bölgesi idaresini Ağca alanlı Anastasa,Alaçam bölgesinin idaresini Balçı oğlu Yörgiye vermiştir.Bu çete başları beraberlerine aldıkları adamaları ile köylere baskın yapmaya,köylerden hayvan sürmeye,yoldan giden türkleri öldürmeye başladılar.Alaçam taraflarınada dehşet saçtılar.Çeteler aşırdıkları hayvanlar ile ticarete başladılar. ALAÇAM ÇETELERİNİN YAPTIKLARI : 1-Emirler mezarlığında pusu kurarak Tepe Bölme köyünden Yüzükçü oğlu Veli çavuşu ve Kızlan köyünden Kızıl Veliyi kesmek sureti ile öldürdüler. 2-Alaçamlı 80 yaşındaki Besim çavuşu,urgancı ormanında odun yaparken Pergelli papası Baba Mihailin kardeşi Anastas başlarında olduğu halde çete efradı parça parça kesmiş etlerini ağaç dallarına asmışlardır.Bunu gören diğer iki arkadaşı öküzlerini bırakarak oradan kaçmışlardır. 3-Bafranın Haydarlı köyünden 3 kişiyi çeteler Karahüseyinliden karacaoğlu papasın 13 kulaç derin kuyusuna atmışlardır.Bunlardan ikisi ölmüş biriside çobanlar tarafından adı geçen kuyuya atılan ağaç dallarına asılarak kuyunun ağzına çıkmış kurtulmuşlardır.Ensesinden kesilmesine rağmen bu vatandaş senelerce yaşamış ama yarası ağırdır. 4-Karludan soğuz oğlu Musa Musa ve Osman ve Ali Onbaşı ve bir çok komşuları hasta olan Taşkelik köyünden Hacı Dursun ağayı ziyarete giderler.Bu sırada Karahüseyinli köyünde bir evde eşkiyaların gizlendiğini bir köylü haber verir.Bunun üzerine adları geçen kimselerle birlikte eli silah tutan 20-30 kişi birlikte giderler ve evi kuşatırlar.Eve hucum eden Musa ile Arnavut Mehmedin tenasül aletini ağzına koyarlar ve ağır yara alan musada sonra ölür.Musa ve Mehmedin akrabaları bu adamaları tutmak için tertibat alırlar.Çete başları Koca Daban Yorgi ve çuvalcıoğullarını bir evde basarak yakalarlar.13 kulaç derinliğindeki adı geçen kuyunun yanına gelerek o kuyuya atarlar.Bu suretle intikamlarını almış olurlar. 5-Müstecep köyünün kapaklı mahallesine Rum çeteleri gelir.Akça namında birisi ile kavuk pınarından ahmed oğlu yakup ve bir çok arkadaşları bu çeteler üzerine gider.Çeteler daha ilerde zannı ile yolda serbest giderlerken çetelerin pusularına düşerler ve her ikiside şehit düşer.Bu cinayeti yapan Kavuklu oğlu Yuvanidi.Akgüney köyünden Alinin Mehmed ve arkadaşları Kara Hasan ve Reşid Yuvaniye pusu kurarlar ve Yuvaninin canını cehnneme gönderirler. 1339 SENESİ AĞUSTOSUNDA ALAÇAM :Karışıktır.Ve bir yandanda çeteler hristiyan köylerine iniyorlar ve buldukları erkekleri öldürüyorlardı,kadınların ırz ve namuslarına geçiyorlar,hayvanlarını alıp Nebiyana sürüyorlardı. 6-Yenice'de Heyecan :1339 senesi ağustosunda meydancıklı Mihail telaş ve heyecan içinde Yeniceye geliyor.Yenice eşrafından birinin evine giriyor.Mihail bu evce malumdur,sözüne itimat ve ehemniyet olunacağını biliyor ve diyor ki; -Hatun,şimdi evleri terk edin.Bu akşam kırk kadar rum çetesi Nebiyandan geldiler.Şimdi çorbacı Beftulun evindedirler.İçlerine köyümüzün papasıda karışmıştır.Bir taraftan yenicenin nasıl yakılacağını,nasıl yağma edileceğini,nasıl katliam edileceğini müzakere ediyorlar diğer taraftanda bir inek kestirdiler,masaları kurdurdular rakı içmeğe başladılar.Papas yalvarıyor,aman diyor biz yenicelilerle çok iyi geçiniyoruz,eğer hayvanlara ihtiyaç varsa bizim mallarımızı alınız,sonrada bu haliniz iyi netice vermeyecektir.Köyce katliam olacağımıza şüphe vermesin diyor.Papas ve Beftul yenicedeki dostunu keyfiyetten haberdar etmek için Mihail isminde birini gönderiyorlar ve haber ediyorlar.Rum çetesinin bu kararları yıldırım sureti ile Yeniceye yayılınca,çoluk çocuk,erkek kadın,ihtiyar genç işe yarayacak bazı eşyaları yanlarına alarak ağlamalar feryatlar içersinde kendilerini güzel gecenin karanlığında mısır tarlalarının arasına atıyorlar.Tarlalar mahşerden bir numune oluyor.Mağaramsı olan bir yere girenler dökülen su damlalarından sırıl sıklam ıslanıyorlar.Heyecan haddını aşmıştır.12-15-55-60 yaşlarında bulunanlar devriye gezmeye başladılar.Her dakika,her an ölüm bekleyen yeniceliler sabaha karşı gelen rumun; -Edilen ısrar üzerine kırk çete efradı yeniceyi yakmaktan vazgeçtiler.Karahüseyinli tarafından Nebiyana geçmek üzere Meydancığı terk ettiler, müjdesini mermesi üzerine herkes evine dönüyor. YENİCE KATLİAMI :Rum çetelerinden meydancık toplantısı kararları islam çetelerinin dikkat nazarını çekiyor.İkinci bir karar ile rum çetelerinin yeniceyi yakması kararını göz önünde tutarak tertibat alıyorlar.Çetelere yataklık eden bu rumları techir etmedikçe türklerin rahat yüzü görmeyeceklerini anlıyorlar.Yunanistana sevk etmek ve müslüman olan türkleri yerlerinde bırakmak ciheti islam çeteleri ve hükümetçe uygun görülüyor.Laz ve Arnavutlardan mürekkep yüzden fazla çete efradı Yenice ve meydancıktaki rumları topluyor.müslüman olanlar bir tarafa ayrılıyor.Alaçama sevkedilmek üzere kolkola sıra ile bağlanıyorlar.Ve hareket ettiriliyor.Fakat bir subasına geldikleri zaman rum çetelerinin baskınına uğruyorlar.İslam çeteleri hem rum çetelerini hemde kafileyi imha etmek zorunda kalıyorlar.Bundan sonra herkes mal ve canından emın oluyorlar. 7-Menikli Günlap Olayı:Bunun çeteler üzerinde nufusu pek çoktu.Bir dediği iki olmazdı.Alaçamlıların çoğu bunun gadrine uğramışlardır.bazı soysuzlarda görülmüştür ki kendi türk olduğu halde mahza rumlara sadakat göstermek için bazı zengin islam isimlerini rum çetelerine vermiş,soyulmalarını istemiştir. 8-Beriklisin Hainliği :İngiliz mümessili Solter,Alaçamda Beriklisin evine misafir olduğu zaman Beriklis evine İngiliz bayrağı çekmişti.Büyük kızı Safi buna mani olmak istediği zaman Beriklis demiştir ki;Kızım türk hükümeti artık yok olmuştur asla korkma.Artık direnmesine imkan kalmamıştır.Mustafa Kemal Paşa samsuna çıktığı zaman Alaçam jandarma kumandanı İhsan Bey Beriklisin evinde araştırma yapmış Pontus teşkilatına ait olduğu vesikaları makam eli ile Amasya İstiklal mahkemesine göndermiş ve mahkeme tarafından BEriklis İdam olmuştur. 9-Propagandacılar:Reji müdürü Doraçi,oğlu Soma,Çarşambalı ekisper Todoraki,Giriyaku ağanın kel Yordan Rumları harekete geçirecek heyecanlı sözler sarfederler,müslümanlara hakaretin envanını savunurlardı.Açıktan açığa;Türk hükümeti artık batmıştır,batıncaya kadar siz bizi saklayın bizde o vakit sizi muhafaza ederiz derlerdi.Bu hususta en ileri giden kel Yordan ve hacı Todordu. 10-Alaçam'a Akın :Türk köylülerinin çeteler yüzünden köylerinde rahat ve huzuru kalmamıştır.Can ve mal korkusu vardı.Bu sebepten köylüler Alaçamın içine göç etmeye mecbur oldular. 11-Alaçam Rumlarının Toplattırılması :Çetelerle münasebette bulundukları anlaşılan rumlardan 200 kadarını hükümet Alaçamdan çıkatmak zorunda kalmış ve töngel yanına kadar sevketmiş,taşkınlık yapanlara cezasını verdikten sonra kalanları ise Vezirköprüye sevketmiştir. 12-Tıkıçın Dimit :Geyik koşan açıklarında iki yunan kravözörü görülünce Tıkıçın Dimit namında bir ihtiyar,onarmetre boyunda iki sırığın ucuna haç takmış ve sivritepeden kravözörlere göstermiş ve burası Rum mahallesi buraya top atmayın demek istemiştir.Azap Hüseyin bunu görmüş,hükümete haber vermiştir.Keyfiyet Amasyada oturan Nurettin Paşaya bildirilmiş ve onun emri ile bu adam çarşıda bir ıhlamur ağacına asılmak sureti ile idam edilmiştir. 13-Alaçam Rumlarının İkinci Toplatılması :Evvelce öz kardeş gibi geçinen islamlarla rumların artık birbirlerine ehemniyet ve itimatları kalmamıştır.Rum çetelerinin faaliyeti,Rumların taşkınlığı,Türk öldürmeleri,ecnebi emellerine yardımda bulunmaları ve pontus hükümeti kurma emelleridikkat nazarlarını çekmiş ve zararlarına dokunmamak için bunların memleketlerine gönderilmesine emir vermiş,bu ikinci kafilede boyabat üzerinden Malatyaya gönderilmiştir.Samsun köprü yolları dururkenBoyabat üzerinden gönderilmesi,çete taaruzlarını önlemek,dahili karışıklıklara meydan vermemek içindir. 14-Anastasın Maharetleri :Anastasın çetelerle münasebette bulunduğu anlaşılmıştır. Dağlara oduna giden türklerin öküzlerini alan çeteler Anastas vasıtası ile 100 veya 150 lira almak sureti ile öküzlerini alabiliyorlardı.Çorakköyünden Mecit Anastasa 100 lira vermiş ve öküzlerini alabilmiştir.Anastas Türkleri haraca bağlamıştır. 15-Anastasın Öldürülmesi ve Kaçırılan Fırsat :Jandarma Şükrü Tolin Anastası doktor Vafidinin evinde saklı bulmuştur.Onu tavan arasında bulan Şükrü Tolin tertip ettiği planla evden çıkarmış ve köprü üstüne getirdiklerinde Jandarma Hacivetinde planı tatbik sayesınde Anastasın canı cehenneme gönderilmiş fakat bütün çetelerin esrarı söylettirelememiştir.Söylese idi nice esrar perdesi kalkacak ve bilinmeyen nice olaylar bilinecekti. 16-Kabak Hasan Vakası :Bu adamın nereli olduğu bilinmiyorsada arnavut olduğu bilinmektedir.Bir gece göçkünde bir eve giriyor.Bir delikanlıyı alıp evden dışarıya çıkarıyor ve delikanlıyı öldürüyor.Ev halkı Kabak Hasanı katil biliyor.Hükümete keyfiyeti haber veriliyor ve Hasan tutuklanıyor.Bafra müddei umumiyeliğine teslim ediliyor.Arnavut muddei umumi bunu asker kaçağı diye şubeye teslim ediyor.Arnavut Mehmed çavuş şube reisinden bu asker kaçağını alıyor,birde çarşıda güpe gündüz bir köylünün tüfeğini diğer bir köylününde atını alıyor ve Hasana veriyor.Kabak Hasanla Mehmed çavuş Bedeşe gidiyorlar.O gün postayı muhafaza memur jandarma Hacimet de Alaçamdan Bedeşe gelmiş Mehmed çavuş ve Kabak Hasana rast gelmiştir.Tokat silleden sonra Hacimet Kabak Hasanı alıyor.Ellerine kelepçe vuruyor Alaçama sonrada bafraya gönderilsede Kabak Hasan 24 saat geçmeden ölüyor. 17-Civli Vakası :Bafradan Alaçama giden posta arabası ile bıdırın Osmanın arabasındaki yolcular Civli altına geldikten zaman 8-10 kişinin Bafra cihetine kaçtıklarını görmüşler ve çetelerin soygunculuk yaptıklarından kaçtıkları anlaşılınca jandarma Şükrü ve Hacimet tertibat almışlar,soyguncuların cesaretini kırmışlar ve bu sayede yolcular selametle geçebilmişlerdir.Tertibat yolcuların bir başında Şükrü,diğer başında Hacimetin bulunması ve çete efradını ateşleri altına alabilmeleri idi.Fakat 2-3 kalaycı jandarmaların tavsiyelerini dinlemediklerinden soyulmuşlardır. 18-Alaçam-Ankara Tarafları :Ankara hükümeti vilayetlere bir tamim göndererek Ankara hükümetini mi yoksa İstanbul hükümetini mitanırsınız demişti.Alaçam müdürünün tensibi üzerine İslam hristiyan şimdiki jandarma dairesinin önüne toplanmış ve İçelli zade Fazıl bey merhuma söz verilmişti.Fazıl bey konuşmasında demiştirki ; Ey muhterem ahali;İstanbul ecnebiler efradı tarafından işgal edilmiştir.Padişah esir durumundadır.Padişah idaresi kalmamış gibidir.Onu esaretten kurtarmalıdır.Milli şeref ve haysiyetimiz ayaklar altına alınmıştır.Halbuki daha türk milleti ölmemiştir ve ölmeyecektir.Türkler bunda daha büyük felaketler,badireler geçiriş,cihaan varlığını tasdik ettirmiştir.Daha sonra kuvvet ve kudretimizi sarf etmiş değiliz.Bir avuç kuvvetler yarattığı harikalara şahit olmaktayız.Bizi kurtarırsa Ankara hükümeti kurtaracaktır.Şimdiye kadar olduğu gibi bundan sonrada el birliği yapalım.Müsade ederseniz Ankara hükümetine sadakatimizi bildirelim.Her emrini dinleyeceğimizi arz edelim.Alaçam'ımızın istikbalini iyi görmüş iyi düşünceler ile vatanın minnettarlığını kazanmıştır. 19-Bir Soygunculuk ve Takip :Demirci köyünde bir soygunculuk yapıldığına dair Alaçamdan gelen bir telgraf üzerine Bafra jandarma kumandanı ile jandarma Hacimet Alaçama hareket etmiş ve ordanda Demirci köyüne giderek hacı Mustafa ile kardeşi Ali'nin soyulduğu anlaşımıştır.Soyanların çeteler olduğu ve ebiyana kaçtıkları anlaşılıyor. 20-Taşkelik Durumu :Demirci köyünden dönmede Bafra jandarma kumandanı Taşkeliğe uğruyor ve eşrafından Hacı Dursunla görüşüyor.Hacı Dursun silahlandırdığı kimseler sayesinde çete faaliyetini önlüyordu.Hükümetin işareti üzerine dağlık kesimlerin neresinde çete faaliyeti görülürse oraya koşardı.Kumandan bunları anlamış v memnun olmuştu. 21-Mustecep Köyü :Köyün çetelere karşı durumunu düzenleyen Rahmi bey idi.Geceleyin bekçilere sabaklara kadar nöbet bekletirdi.Bekçilere ahaliden ücret toplardı.Bu sayede çetelerin şerrinden köyü muhafaza ederdi. 22-Pontu Klubü :Hacı Yakuf'un oğlu Perikles Kuzucak oğlu ve Hacı Todor Pontus klubü kurmuşlar,Samsun Metropoliti Yermanusun değerli yardımcılarından olmuşlardır. 23-Demirci Köy-Akgüney Olayı :90 kişiden mürekkep bir Alaçam rum kafilesi köprüye doğru sevk edilirken Orkancı değısan Besim çavuşun kesildiği yere gelince,çete Mehmet çavuşta oraya gelir.Kuru çayda 90 kişi Mehmet çavuşa teslim olunur.Mehmet çavuş ve çete Gürcü Davut bunlşarı Alaçama getirirler ve tütünlerin satoş muamelerini yaptıktan sonra bir kısmını demirci köyünde diğer bir kısmınıda Akgüneyde imha ederler. 24-Bu Vakanın Akışları :Nebiyan çeteleri bu vaka üzerine harekete geçtiler.Soygunculuğa,Türk köylerini yakmağa,Türkleri öldürmeye hız verdiler.Ortalığa dehşet saçtılar. 25-Alaçam'ın Rum Çeteleri :1-Ayın deresinden Balcı oğlu Yorgi. 2-Ayın deresinden deli Yani. 3-Kara Hüseyinliden Çuvalcıoğulları. 4-Karahüseyinliden Koca Daban Lefter. 5-Çulha köyünden Çapulcu Lefter. 26-Alaçam'ın İslam Çeteleri :1-Karludan Bayram Çeteşi. 2-Kozköyünden Laz Murat. 3-Doyrandan Mehmet Çavuş. 4-50 Arnavut 100 Laz ve Gürcülerden oluşan çeteler. 5-Rauf bey Çetesi. 6-Mahmut bey Çetesi. 27-Rum Çeteleri Teşkilatı :Alaçamın Rum çeteleri teşkilatı Bafranın Asar köyünden Kara Konstantinin Anastasa bağlı idiler.Bu adamlar Nebiyanda Alanlı Nükolun Anastasın emrinde idiler.Bafranın çete işlerini bu Anastas gürürdü.Nebiyan dağının çete başı Ağca Alanlı Anastas ile Kapu Kayalı Taşçı oğlu Sava idi.Bafra çetelerinin merkezi nebiyan dağı sayılabilir. Pontus ve Teşkilatı :İstiklal harbi süresince Türkiyeyi uğraştıran bu teşkilat hakkında kısaca bilgi verelim.1840 senesinden beri Rizeden istanbul boğazına kadar Anadolunun karadeniz havzasındaki Yunanlılığın ihyası için çalışan bir rum zümresi mevcut idi.Amerika rum muhacirlerinden rahip Klamatyüs namında biri ilk pontus toplantısını ineboluda manastır tabir ettikleri bir yerde ve bir tepe üzerinde kurmuştu.Bu teşkilata giren rumlar zaman zaman eşkiya çeteciliği teşkil ediyorlar,azimle çalışıyorlardı.Umumi harpte bunlar dışardan silah getirmeye muvaffak olmuş, silah,cephane,makinalı tüfek,el bombaları, Samsun,Çarşamba, Bafra,Erbaa taraflarına yığmışlar buralardaki köylere adeta bir silah deposu haline sokmuşlardır.Mütarekeden sonra bütün Rumlar eski Yunanlılığı ihya için uğraşmaya başladıkları gibi Etniki Eterye Cemiyeti propagandacıları ile Merzifon Amerikan koleji talebeleri Ecnebi hükümetler bilhassa Ruslar,mustakil bir pontus hükümeti kurmak konusunda Rumlara önayak oluyorlardı.Bu maksada varmak için umumi bir kıyam hazırlamak lazımdı.Bunun için Samsun Rum metropolidi Yermanus teşkilatın başına geçirildi.Çeteler dağbaşı oldular.Proğramlar yaptılarSamsundaki Rum çeteleri reisi Reji tütün fabrikası direktörü dokumanidis idi.Dokumanidis merkezi Anadolu ile haberleşmek için her vasıtaya baş vururdu.Rumların bu teşebbüsü boşa gitmiyordu.Bazı ecnebi hükümetler Pontus hükümeti kurulmasına taraftar olduklarını bildirdiler.Hatta ileri giderek,Samsun ve havalisinde Rumların sayısını arttırmak için Rusyadaki rum ve ermeniler Batumda toplandığı gibi Türkiyenin içlerindeki rumlarda Samsun ve havalisine hicret ettiriliyorlardı.Bu maksada hizmet için Alaçamdan Samsuna giden Rumlar vardı.Batumda toplanan Rum ve ermenilere Türk kafkas ordularından alınan silahları verdiler.Bu silahları sahillerimize çıkartmaya başladılar.Çetecilik etmek üzere sahillerimize çıkarılan bütün rum kuvvetleri ile Batumda toplanan Rum ve ermenilerin idaresi Sohumda Haralambidise verilmişti. Ecnebi Parmağı :Samsunda bazı Ecnebi mümessilleri vardı ki;bunlar hem rumları himaye ediyorlar hemde silahlandırıyorlardı.Muacir ianesi maskesi altında bu çeteler yediriliyor,giydiriliyordu.Ecnebi hac kurumu namına gelen zabitler çete teşkilatı yapıyorlar askeri talim yaptırıyorlardı.Pontus hükümetinin esasını bunlar kurmuşlardır. Pontusun Bir Baş Mekalesi :4 Mart 335 tarihli istanbulda çıkan pontus gazetesi baş mekalesinde:Trabzon vilayetinde rum cumhuriyetinin tesisinde çalışmak maksadı ile çıktığı açıkça yazıyordu.Gizli kapaklı hareket etmiyorlardı. Samsun'da Gösteriler :Yunanitanın istiklali gününe rastlayan 7 Nisan 335 günü her tarafta bilhassa Samsunda Yermanus butuk bir nümayiş tertip etti.O gün bütün rum kız mektebi talebeleri yunan bayrağını temsil eden kuredlalarla başlarını süslemişler,yunan bayrakları ellerinde olduğu halde Zİto Venizelos (Yaşasın Venizelos demektir) diye sokaklarda bağırmışlardı.Talebelerin peşine takılan rumların haddi hesabı yoktur.Saathane meydanı mahşerden bir numunedir. Bafra-Çarşamba Gösterisi :Bafra-Çarşamba rumları kiliselerde toplanıyor ve çetelerin acele silahlandırılması kararını veriyorlardı. Venizelosun Kararı :23 Teşrinievvel 335 tarihinde Şarki Trakya ve Pontus için İstanbulun merkez yapılması kabul edilmiş ve bir an evvel Pontus hükümetinin kurulmasını istemiştir.Venizelosun bu kanaat ve kararı İstanbul patrikanesine bildirilmiş ve öylece harket olunmuştur. Pontus Zabıtın Heyeti :İstanbulda yunan hafi zabıtasına teşkil memur edilen miralay Aleksandros Zmpraki tarafından Ponrus jandarmasını kurmak üzere Eyfel torpidos ile bir heyet yunanistanda Türkiyeye gönderilmiştir. Pontus Kuruldu :türkiyede bu faaliyetler devam ederken Batumda rum-pontus hükümeti kuruldu.Bu hükümet teşkilat yapmaya başlamıştır. Pontus Kongresi :19 Temmuz 336 rumi senesinde Batumda Kara deniz,Kafkas,Cenebu Rusya Rumları tarafından Pontus meselesi hakkında kongre yapıldı.Kongrenın kararları bir aza eli ile İstanbul patrikanesine gönderildi.Pontusçular 336 rumi senesinde faaliyetlerini arttırdılar.Dahilde bir teşkilat yaptılar. Pontus Teşkilatı :A)Çete başları seçtiler ve bunların yanına silahlı kuvvetler kattılar.B)Pontus ahalisi bunların yemelerini içmelerini temin edeceklerdi.C)İdari ve zabıt heyetleri ile şehir ve köylülerden erzak teminine memur nakliye kolları vucuda getirdiler.D)Çetelerin faaliyet bölgelerini ayırdılar. Pontus Kuvvetleri :Bidayette 6000-7000 silahlı idi.Katılanlarla 25000 oldular.Bunlar ufak cuzzi tamlar halinde muhtelif muhallerde saklanıyorlardı. Pontus Çete Faaliyeti :Bu teşkilattan sonra Pontus çeteleri Türk köylerini yağma ve yakmaya hatta dağlarda yollarda buldukları Türkleri öldürmeye,akli hayale gelmeyen cinayetler yapmaya başladılar.Sistematik çalıştılar. 28-Sinoplu Reof Çetesi :Reof gürcüdür.Batum taraflarından gelmişlerdir.Bu çete efradı cami soyguncusu idi.Seferberliğe iştirak etmemişlerdir.Reofun çete arkadaşları İsmail,İdris idi.Birde Osman isminde biriside sonradan bunlara iltihak etmiştir.Alaçamlı Gavrilin karısını Gavrile teslim eden İsmail idi.Bunların imhası için memleketlerınde pusu kurulmuşsada vaktinde haber alan bu çete pusu kuranları öldürmüşler ve takibata uğradıklarında Türkiyeye kaçmaya muvaffak olmuşlardı.Samsun teşkilatından 200 kişi bunları takibe memur edilmişlerdi.Bu kuvvet bunları elde edememişti.Hükümetin bu gibi çetelere ihtiyaç olduğu bir zaman bunlarda hükümete bir yardım vaat ederek aflarını sağlamışlardı.Hakikaten bu çetenin hükümetimize çok yardımı olmuş fakat çokda menfaatler elde etmişlerdir.Bu çete aileleri ile mustacep köyüne yerleşmişler ve o köyden evlenende olmuştur.Gavril burada öldürülmüş husisi şahıslar ve bu çete çok paraya sahip olmuşlardır. 29-Bekirin Dağa Kaldırılması :Çete gürcü Mahmur Gümenezden Arabın Bekiri dağa kaldırmış ve rivayete göre 1000 Lira alarak salıvermiştir. Basma ve Yağma Teşebbüsü :Rum çeteleri Alaçamın bir mahallesine kadar gizlice girmişler ve basılmışlarsada firara muvaffak olduklarından yakalanamamışlardır.Alaçamın son kafilesi yola çıktıktan sonra bundan faydalanmak ve yağma yapmak maksadı ile Reof çetesi tahminen 150,Mehmet çavuş çetesi 200 kadar adamı ile Alaçamı basmak istemişler ve pergelli sırtları ile Aşağı değirmen yanına gelmilerdir.Hükğmet bunu haber alınca Jandarma kumandanı İhsan beyi bunların dağıtılmasına memur etmişti.İhsan bey bu çete reislerini yanına çağırmış ve demiştir ki:Hükümet örfi idare ilan etmiştir.Çeteler şimdi buradan köylerine dönmek zorundadırlar.Şehir içine girmemelidirler.Eğer hükümetin emrini dinlemeyerek şehre girmek isteyen olursa derhal vurulacaktır.Bu dakikadan itibaren dağılmanızı ve köylerinize gitmenizi tavsiye ederim.Demiş ve çeteler dağılmışlardır. |
|
||||||||||||||||||||||||||||||
